Pretoria - Johannesburg - Schiphol

Ondanks dat we vandaag terug gaan naar Nederland, hadden we nog een hele dag om dingen te doen. Vanmorgen zijn we met een gids naar Soweto (1) gegaan. Aan de ene kant was ik niet geschokt door de armoede die ik zag, want ik heb erger gezien, maar het is wel triest dat er zoveel mensen onder erbarmelijke omstandigheden moeten leven. Soweto bestaat niet alleen uit sloppenbuurten, je hebt de midden klasse, de lage klasse en geen klasse (de sloppenbuurt). De lage klasse woonde veel in zogeheten ‘elephant houses’. Dit zijn huisjes, drie onder 1 kap, met een typisch bol cementen dak. Ondanks dat ik er een dubbel gevoel bij had, heb ik wel foto’s gemaakt. De mensen die in Soweto wonen vinden het niet erg dat er toeristen komen kijken, want ze willen juist ‘de wereld’ laten zien hoe zij leven. Verder hebben we in Soweto enkele plekken bezocht die van grote betekenis waren/zijn voor de Afrikanen, zoals de Regina Mundi kerk (2), het Hector Pieterson Memorial Museum (3), het Mandela Family Museum (4) en Tutu House (4). De bewoners van Soweto hadden veel stalletjes langs de weg of bij hun huis om groente en fruit te verkopen, maar ook de kapper knipte langs de kant van de weg of had men een ‘carwash’. Door de gids werden dit ‘bezigheidjes’ genoemd. Voordat we Soweto verlieten om richting Pretoria te gaan, hebben we nog even een korte stop gemaakt bij de koeltorens (5), een soort herkenningspunt van Soweto. Vervolgens zijn we naar het Voortrekkermonument (6) gegaan waar de gids uitgebreid heeft verteld over de geschiedenis en de betekenis van de ‘Grote Trek’. Na het Krugerhuis (7) te hebben bezocht, langs het Kerkplein (8) en de Rechtbank (waar de zaak van Oscar Pistorius wordt behandelt) te zijn gereden was onze laatste stop bij de Union Buildings. Uiteindelijk was de aller-, allerlaatste stop van vandaag en tevens van deze vakantie het vliegveld van Johannesburg om terug te vliegen naar Nederland. Johan de reisleider zei de eerste dag tegen ons: ‘Als je in Zuid-Afrika bent geweest, gaat het onder je huid zitten. Het is niet de vraag of je terug komt, maar wanneer je terug komt naar Zuid-Afrika.’ Sceptisch als ik ben, nam ik dat met een korreltje zout, maar ik moet Johan gelijk geven… Ooit ga ik terug naar Zuid-Afrika om nog meer te zien, te beleven en te proeven van het mooie land.

1) Soweto is een stadsdeel - 1.271.628 inwoners van Stad Johannesburg in de provincie Gauteng in Zuid-Afrika. De naam is een afkorting van South Western Townships, door de lokale bevolking ook wel eens verklaard als "So Where To". De geschiedenis van de townships valt samen met het ontstaan van Apartheid in Zuid-Afrika. De zwarte bevolking trok naar Johannesburg om te werken in de goudmijnen die daar ontstonden na 1886. Vanaf het begin werden deze mijnwerkers geplaatst in de buitenwijken en buitengebieden (Bricksfield) in het Zuidwesten van Johannesburg. In 1904 begonnen de Britse autoriteiten met het verwijderen en verhuizen van de zwarte en Indiase bewoners van Brickfields naar Klipspruit (Kliptown), vlak buiten de gemeentegrenzen van Johannesburg, nadat bekend werd dat de pest was uitgebroken. Twee townships werden opgericht in het oosten en westen van Johannesburg in 1918. De townships in het Zuidwesten van Johannesburg volgden, namelijk met Pimville (1934; een hernoemd gedeelte van Klipspruit) en Orlando (1935). De industrialisatie tijdens de Tweede Wereldoorlog trok duizenden zwarte arbeiders naar dit gebied. Ook omdat veel van de Afrikaanse inwoners land kwijt raakten aan de overheid, ontstonden er veel provisorische wijken om de woningnood te lenigen. De Sofasonke movement van James Mpanza organiseerde in 1944 de bezetting van het vrije land, wat bekend werd als Masakeng (Orlando West). Het resultaat van Mpanza’s acties was dat het stadsbestuur noodkampen moest oprichten in Orlando (1944), Moroka en Jabavu (1946). Soweto’s enige ziekenhuis ontstond door en tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het Royal Imperial Hospital, Baragwanath, werd gebouwd in wat tegenwoordig bekendstaat als ‘Diepkloof’ in 1941. Het ziekenhuis was bestemd voor herstellende Britse soldaten. Veldmaarschalk Jan Smuts merkte op tijdens de openingsceremonie dat dit ziekenhuis ooit gebruikt zou gaan worden voor de zwarte bevolking, na de oorlog. In 1997 veranderde de naam van het ziekenhuis in Chris Hani-Baragwanath Hospital, om eer te betonen aan Chris Hani, de politieke leider van het Afrikaans Nationaal Congres die in in 1993 door blanke extremisten werd neergeschoten. Nadat de Afrikaner-gedomineerde Nasionale Party in 1948 aan de macht kwam en begon met de implementatie van apartheid, nam de snelheid waarmee de zwarte bevolking werd gedwongen te verhuizen en de oprichting van townships toe. De bestuurders van Johannesburg richten nieuwe townships op in het Zuidwesten van de stad voor de zwarte bevolking die was verbannen uit de delen Martindale, Sophiatown), en Alexandra. Sommige townships werden basiskampen of kwamen er barakken voor werknemers (Tladi, Zondi, Dhlamini, Chiawelo, Senaoane, 1954). Terwijl een gebied als Dube was bestemd voor de middenklasse die daar hun eigen huizen konden bouwen. In 1955 werden er huizen gebouwd voor de nieuwe townships in Meadowlands en Diepkloof. In 1956 werden de townships ingedeeld naar etnische afkomst. Dit was een onderdeel van de overheid om de zwarte Afrikanen in te delen in overzichtelijke blokken, genaamd "independent homelands." Aangemoedigd door een donatie van 6 miljoen Rand door Sir Ernest Oppenheimer in 1956, werden de delen Naledi, Mapetla, Tladi, Moletsane en Phiri gecreëerd om Sotho en Tswana te huisvesten. Zulu en Xhosa werden geplaatst in Dhlamini, Senaoane, Zola, Zondi, Jabulani, Emdeni en White City. Chiawelo werd opgericht speciaal voor Tsonga enVenda. In 1963 werd de naam Soweto (SOuth WEstern TOwnship) officieel aangenomen voor de steeds groter wordende township die was ontstaan op de gebieden Doornkop, Klipriviersoog, Diepkloof, Klipspruit en Vogelstruisfontein. Op 16 juni 1976 kwam Soweto kwam voor het eerst wereldwijd onder de aandacht door de Soweto-opstand. Massale protesten ontstonden tegen het beleid van de regering om verplicht Afrikaans onderwijs te volgen in plaats van onderwijs in de Engelse taal. De politie opende het vuur in Orlando West op 10.000 studenten die in een protestmars liepen van Naledi High School naar het Orlando Stadion. Het bekendste dieptepunt was het neerschieten van de 13-jarige Hector Pieterson. In nagedachtenis van de opstanden en het neerschieten van Hector, en volgens de politie 58 andere doden, werd begin jaren '90 het Hector Pieterson-memorial geplaatst. In 2002 werd het Hector Pieterson-museum geopend, waar onder meer foto's en filmmateriaal van de opstand te bekijken zijn. De impact van de Soweto protesten ontketende een golf van sociale onrust en geweld onder de zwarte bevolking in Zuid-Afrika. Het apartheidsregime probeerde de protesten hard de kop in te drukken. Er kwam veel kritiek vanuit de rest van de wereld op de blanke regering. Economische en culturele sancties werden opgelegd door andere landen. Politieke activisten verlieten het land om zich te trainen in guerrilla gevechten. Soweto en andere townships werden het toneel van veel sociale onrust en gewelddadige repressieve acties van de overheid. Sinds 1991 wordt 16 juni gevierd als de Internationale Dag van het Afrikaanse Kind. Als reactie op de sociale onrust, begon de regering met het leveren van elektriciteit aan de huizen in Soweto, maar stopte met het financieren van nieuwe huizenbouw in het gebied, waardoor grote sloppenwijken ontstonden, met huizen gebouwd van golfkarton.Soweto werd een onafhankelijke gemeente met een eigen gekozen zwarte gemeenteraad in 1983. Dat lag in lijn met de nieuwe wetgeving genaamd de Black Local Authorities Wet. Voorheen werden de townships geregeerd door het gemeentebestuur in Johannesburg, maar in de jaren ’70 nam de overheid de controle over. Soweto’s onafhankelijk gekozen gemeentebestuur kreeg niet de beschikking over genoeg geld om de woningnood en de infrastructurele problemen op te lossen. De bewoners van de townships noemden de zwarte gemeentebestuurders marionetten van de blanke apartheidsregering. Het verzet tegen het apartheidsregime werd groter door de uitsluiting van de zwarte bevolking in het nieuw gevormde ‘trilateraal Parlement’ (waarin wel vertegenwoordigd waren: blanken, Aziaten en kleurlingen) In de jaren ’80 werd het verzet tegen apartheid in Soweto steeds heftiger en kreeg het meer bijval vanuit de rest van de wereld. Economische en onderwijskundige boycots werden ingesteld. Studentenverenigingen en straatcomités werden opgericht en burgerinitiatieven ontstonden als alternatief voor de overheidsinstellingen. Een van de bekendste was Soweto's Committee of Ten, ontstaan in 1978 in de kantoren van The Bantu World krant. Dit soort acties werden versterkt en aangemoedigd door het ANC. Tijdens het Kabwe congres in 1985 in Zambia riep het ANC op om Zuid-Afrika onregeerbaar te maken. Hierop werd door de blanke regeringen het recht op vergaderen verboden. Kerkgebouwen zoals Regina Mundi werden soms gebruikt voor politieke vergaderingen. In 1995 maakte Soweto deel uit van de Southern Metropolitan Transitional Local Council, en in 2002 werd het weer ingelijfd door Johannesburg. Een serie bomexplosies deed Soweto op haar grondvesten schudden in oktober in 2002. Men verdacht de Boeremag, een extreem rechtse groepering, van het plegen van deze aanslagen.

2) Regina Mundi (Latin for "Queen of the World") is the largest Roman Catholic church in South Africa. It is located in Rockville, Soweto, a populous black urban residential area within the city of Johannesburg. Due to the role it played as a place of gathering for the people of Soweto in the years before, during, and after the anti-apartheid struggle, it is often referred to as "the people's church" or "the people's cathedral". In 1997, President Nelson Mandela established 30 November as "Regina Mundi Day" to honour the church. One of the most prominent artifacts in the church is the painting entitled "The Madonna and Child of Soweto", mostly referred to as "The Black Madonna", depicting a black Virgin Mary holding the Child Jesus (also black). The painting was created by artist Larry Scully in 1973, as a part of a campaign to raise funds for the education of black South Africans. The painting was then bought by a benefactor and donated to the church. A highly symbolic element of the painting is a large eye right under the Black Madonna. According to journalist Mpho Lukoto of newspaper The Star, the pupil of the eye represents the township of Soweto; two forks directed towards the pupil from the sides represent the violence that was used against the people of Soweto during the apartheid era, and the cross in the center of the pupil represents the Church that illuminates the people with hope. After the end of apartheid, a large park was built before the church, with a fountain and memorials, including a "peace pole" donated to the church by Japanese Christians. The church is still a popular place for the people of Soweto. Regina Mundi played a pivotal role in the struggle against apartheid in the second half of the 20th century. Since political meetings in most public places were banned, the church became the main place where Soweto people could meet and discuss. Even funerals often ended up as political meetings. For this reason, Regina Mundi earned the reputation of being one of the main centres of anti-apartheid activism in the province of Gauteng. During the Soweto uprising of June 16, 1976, when students were shot by the police in Orlando West (with Hector Pieterson and others being killed), many demonstrants fled to Regina Mundi. The police entered the church, firing live ammunition. No one was killed, although many were injured and the church itself, as well as its furniture, decorations, and symbols (for example the marble altar and the statue of Christ), were damaged. Both the interior and the external walls of the church still bear the signs of the shootings. After the end of apartheid, from 1995 to 1998, several meetings of the Truth and Reconciliation Commission were held in the church, presided over by Archbishop Desmond Tutu. From 1995 on, funds were raised to restore the church. The campaign eventually collected 1.5 million rands, and restorations were made. The events of 1976 are commemorated by a dedicated ceremony held in the church every year on June 16.

3) De Opstand in Soweto op 16 juni 1976 was een belangrijke gebeurtenis in de strijd tegen het Apartheidsbewind in Zuid-Afrika. Soweto is de afkorting voor South Western Townships, de townships voor de zwarte bevolking ten zuidwesten van Johannesburg. Aanleiding voor de opstand waren de plannen van minister van onderwijs, Andries Treurnicht, om het Afrikaans als algemene onderwijstaal in te voeren. Uit protest daartegen verzamelden de scholieren zich onder leiding van de scholier Tsietsi Mashinini voor een demonstratie in Orlando, Soweto. De politie sloeg de scholierenopstand keihard neer. Volgens de opgave van de politie kwamen bij de rellen 23 mensen om het leven; volgens de andere bronnen lag het aantal slachtoffers ruim boven de 500. Na de opstand werden talrijke jongeren bij razzia's opgepakt. De onlusten sloegen over op andere townships en duurden tot 1978. Het bloedbad leidde tot stakingen van de zwarte bevolking en wereldwijde protesten. Het eerste slachtoffer van de opstand was de scholier Hastings Ndlovu. Veel bekender is echter de naam van Hector Pieterson. De foto waarop Hectors lichaam door zijn vriend Nbuyisa Mukhubu wordt weggedragen van het tumult, is de wereld overgegaan en heeft de wereld gechoqueerd. Pieterson is door zangeres Amanda Strydom bezongen in haar lied Hector P.

Hector P.
Ek was neëntien jaar oud toe Hector gesterf het
Hy was dertien jaar oud met 'n koeël deur sy lyf
Dit was koud in ons voorhuis op die sestiende Junie
En die wind het geruk aan die vlag by die hek
En my pa het gesê "draai tog jou serp om"
Uit die sitkamer voor ons nuwe TV
En dis toe wat ek sien hoe jy val langs jou suster
En my ma sê "kom eet die bobotie word koud"
Hector Peterson -
Kind met die glimlag
Kind van die struggle
Kind van ons grond
Ek was neëntien jaar oud toe ek sien wat hier aangaan
Hy was dertien jaar oud en het lankal geweet
En my pa skud sy kop vir Soweto se kinders
Wat mars teen die taal wat hy jare lank praat
Hector Peterson -
Kind met die glimlag
Kind van die struggle
Kind van ons grond
Ek was neëntien jaar oud en Hector skaars dertien
Ek was veilig verskans teen die skreeuende waarheid
In die naam van die Heer en die swakheid van vaders
Wat niks aan die sirkus van waansin wou doen
Hector Peterson -
Kind met die glimlag
Kind van die struggle
Kind van ons grond
Dis weer sestien Junie en ek sien Hector se foto
Op voorblaaie dwarsoor die land
Hy lê so stil in die arms van Nbuyisa Mukhubu
Sy vlerke geknip sodat ander kan vlieg
Hector Peterson -
Kind met die glimlag
Kind van die struggle
Kind van ons grond
Hector Peterson -
Kind van die struggle
Kind van ons grond
Kind met die glimlag wat
Grynslag geword het - dis rooi om jou mond
Dis rooi om jou mond dis rooi

4) The Nelson Mandela National Museum, commonly referred to as Mandela House, is the house on Vilakazi Street, Orlando West, Soweto, South Africa, where Nelson Mandela lived from 1946 to 1962. It is located at number 8115, at the corner of Vilakazi and Ngakane streets, a short distance up the road from Tutu House, the home of Archbishop Emeritus Desmond Tutu. Mandela donated the house to the Soweto Heritage Trust (of which he was the founder) on 1 September 1997, to be run as a museum. It was declared a National Heritage Site in 1999.

5) Orlando Power Station is a decommissioned coal fired power station in Soweto, South Africa. The power station was commissioned at the end of the Second World War and served Johannesburg for over 50 years. Planning for the construction of Orlando started in 1935, as the electricity demand of Johannesburg was rising faster than what could be met with the existing City Generating Station located in downtown Johannesburg. The location for the station was selected due to its proximity to water supply for coolant and railway lines for the delivery of coal. Construction started in 1939 with Merz & McLellan as consulting engineers, but completion was delayed due to the outbreak of the Second World War. The last phase of construction was completed in 1955. Until 1990 two Hunslet Austerity 0-6-0ST steam engines (Nos. 7805 Elizabeth and 7398 George) were used to move incoming coal trains through a wagon tipper at the power plant. The station was decommissioned in 1998 after 56 years of service. In 2006 work was started to transform the site of the power station into an entertainment and business centre. The two cooling towers are a prominent landmark in Soweto. They were built in 1951 to supplement the spray pond cooling system as this source of cooling was running at its capacity. Being supplied by sewage effluent from the Klipspruit Sewage Works, the spray ponds at Orlando were the first in South Africa to make use of this ready supply of coolant liquid. Both towers are painted, one functioning as an advertising billboard and the other containing the largest mural painting in South Africa. The towers are also used for bungee and BASE jumping from a platform between the top of the two towers as well as a bungee swing into one of the towers.

6) Het Voortrekkermonument is een monument in de Zuid-Afrikaanse bestuurlijke hoofdstad Pretoria. Het zwaar granieten monument werd opgericht ter nagedachtenis van de Voortrekkers, die de Engelse Kaapkolonie tussen 1835 en 1854 verlieten en de binnenlanden van Zuid-Afrika introkken. Het monument is ontworpen door Gerard Moerdijk, die het idee had om een monument te ontwerpen, "dat duizend jaar blijft staan en de geschiedenis en de betekenis van de Grote Trek voor zijn afstammelingen beschrijft." Het monument kan bijna vanuit heel Pretoria gezien worden, omdat het op een heuvel ligt. Het monument beeldt twee belangrijke mijlpalen in de geschiedenis van de Voortrekkers uit: de Grote Trek (1835-1854) en de Slag bij Bloedrivier (1838).
De Grote Trek is de naam van de tocht van zo'n 12.000 Nederlandstalige Afrikaner boeren, die tussen 1830 en 1850 emigreerden uit de door de Britten geannexeerde Kaapkolonie naar het binnenland van Zuid-Afrika om hier hun eigen onafhankelijke Boerenstaten te stichtten. De Voortrekkers waren Nederlandstalige kolonisten (waaronder velen van Duitse en Hugenootse afkomst) die weigerden onder Brits gezag te leven. Ze bestonden hoofdzakelijk uit semi-nomadische trekboeren en verwilderde grensboeren. De voornaamste oorzaken van de Trek waren onder andere: de constante Grensoorlogen met de Xhosa, de bedreiging van de Nederlandse taal door het Engels, de grootschalige immigratie van Engelsen in 1820, de emancipatie van slaven tot gelijkwaardige burgers en de de toenemende bemoeienis van Britse zendelingen. Tegenstrijdig met het algemene denken was de Grote Trek niet een uitsluitend blanke migratie; de leiders van de Voortrekkers waren echter wel blank. Sommige slaven die werden vrijgesproken in de Kaapkolonie zijn vrijwillig tezamen met hun voormalige bazen gemigreerd. De Grote Trek is een cruciaal onderdeel van de Zuid-Afrikaanse geschiedenis dat een aanzienlijk deel van de cultuur, topografie en demografie van het hedendaagse Zuid-Afrika verklaard. Het ligt aan de basis van vele historische republieken (Zuid-Afrikaansche Republiek, Oranje Vrijstaat, Natalia), steden (Pretoria, Bloemfontein, Pietermaritzburg) en de Boerenoorlogen.
De Slag bij Bloedrivier werd uitgevochten tussen de voortrekkers en Zoeloekrijgers op 16 december 1838. Deze slag vormt een van de belangrijkste voorvallen van de Grote Trek in Zuid-Afrika. In 1838 trok de groep voortrekkers onder leiding van Piet Retief door het koninkrijk van de Zoeloes in de hoop er land te vinden om zich te vestigen. De toenmalige Zoeloekoning Dingane onderhandelde met Piet Retief hierover en "schonk" de voortrekkers een groot stuk land nabij de rivier de Ncome. Door een foutieve vertaling van een Engelse dominee die het gesprek tussen Piet Retief en Dingane leidde en verduidelijkte, kwamen de voortrekkers in de problemen. Piet Retief ging ervan uit dat deze landconcessie hun eigendom was terwijl Dingane vanuit de Zoeloetraditie deze concessie louter zag als een gebruiksrecht. Beiden voelden zich bedrogen en Piet Retief werd samen met een aantal familiehoofden door sluipmoordenaars van Dingane gedood. Ook honderden vrouwen en kinderen vielen aan een nachtelijke overval ten prooi in Bloukrans. De verbolgen voortrekkers gaven het idee van een vreedzaam samenleven met de Zoeloes op en eisten hun landconcessie op als eigendom. Ze kozen Andries Pretorius als hun nieuwe leider, bouwden een laager (een cirkel van ossenwagens) rondom hun erven en stuurden een boodschapper naar Dingane om hun beslissing over te brengen. Dingane doodde de boodschapper en verzamelde een leger Zoeloekrijgers om de Boeren weg te jagen. Op 15 december 1838 legden de (calvinistische) voortrekkers een gelofte af aan hun God. Indien God hun de overwinning zou schenken, zouden ze de dag eren als vrije dag en op die plaats een kerk bouwen. Op 16 december 1838 streden slechts 464 voortrekkers met 200 knechten tegen een Zoeloeleger van ongeveer 10.000 man sterk. Dankzij hun laager, hun geweren, hun motivatie en hun twee kanonnen (onder meer Grietjie) versloegen de voortrekkers de Zoeloes verpletterend: ongeveer 3000 Zoeloes werden gedood. Slechts drie voortrekkers werden tijdens deze slag gewond, waaronder Andries Pretorius die door een assegaai (een Zoeloespeer) geraakt werd en geen enkele Boer liet het leven. Omdat het bloed van de gevallen Zoeloekrijgers volgens de overlevering de rivier de Ncome bloedrood kleurde, werd de rivier door de voortrekkers omgedoopt tot Bloedrivier.

7) Het Krugerhuis (Engels: Kruger House) is de historische residentie van Paul Kruger, Boerenleider en president van de Zuid-Afrikaansche Republiek in Pretoria. Tegenwoordig dient het als biografisch museum waarin het tijdperk van Kruger (eind 19e eeuw) wordt tentoongesteld. Het Krugerhuis werd in 1884 gebouwd door architect Tom Claridge en Charles Clark. Voor het mengen van het cement werd melk gebruikt in plaats van water, omdat het cement van slechte kwaliteit zou zijn geweest. Het huis was één van de eerste in Pretoria met elektriciteit en telefoon. Onder de tentoongestelde memorabilia bevinden zich het mes waarmee Kruger zijn eigen duim amputeerde na een schietongeluk, en gebeeldhouwde leeuwen die hij in 1896 als verjaardagsgeschenk ontving van Barney Barnato.
Stephanus Johannes Paulus (Paul) Kruger (Bulhoek (Britse Kaapkolonie), 10 oktober 1825 - Clarens (Zwitserland), 14 juli 1904), ook bekend als Oom Paul, was de vijfde president van de Zuid-Afrikaansche Republiek (Transvaal) en de meest prominente Boer tijdens en tussen de Boerenoorlogen. Na zijn succesvolle optreden bij de Eerste Boerenoorlog werd Kruger op 30 december 1880 president van Transvaal, als lid van het Driemanschap. Hij werd daarna nog drie keer herkozen, voor het laatst in 1898. Onder zijn leiderschap transformeerde het failliete Transvaal van zijn voorganger Thomas François Burgers tot een rijke en militair sterke Boerenstaat maar liepen de spanningen met het Britse Rijk hoog op. Na zware verliezen te hebben geleden in de Tweede Boerenoorlog vertrok hij naar Europa, waarna hij nooit meer naar zijn land zou terugkeren tot zijn herbegrafenis in 1904. Kruger had een imponerend postuur, donkere ogen, zware basstem en was meestal gekleed in een donker pak met hoge hoed. Hij was een onverzettelijke traditionalist die niets moest hebben van het moderne (stads)leven en zich het liefst in de wildernis van Afrika bevond. Zelfs in chique gezelschap gedroeg hij zich morsig en had hij weinig aandacht voor zijn uiterlijk. Kruger was een kettingroker die nooit ver weg was van zijn pijp. Daarnaast was hij een geheelonthouder die een groot liefhebber was van koffie: naast zijn jaarlijkse salaris van £9.000 kreeg hij £300 extra ‘koffiegeld’. Kruger was fundamenteel religieus en een trouw lid van de Gereformeerde Kerk, de kleinste van de drie protestantse kerken in Transvaal (naast de Nederduits Hervormde Kerk en de Nederlands Gereformeerde Kerk). Zijn voornaamste levensinspiratie was het Oude Testament. Hij was zo trouw aan de Bijbel dat hij wereldreiziger Joshua Slocum niet geloofde toen hij beweerde dat hij de Aarde had rondgevaren; de Aarde was volgens Kruger immers plat. Krugers bijnaam onder inheemse Afrikanen was Mamelodi’a Tshwane, wat vertaalt naar moeder der melodieën van de Tshwane, een verwijzing naar zijn vermogen om vogelzangen na te fluiten. Betreffende zijn inheemse onderdanen zag Kruger de republiek als een kans was om de stammen te beschaven, door ze dezelfde wetten en moraliteiten van de Boeren op te leggen. In zijn inauguratie van 1888 sprak hij de gekleurden toe dat ze vrij waren om de kans op beschaving te accepteren of af te wijzen.
8) Het Kerkplein in de Zuid-Afrikaanse hoofdstad Pretoria is het historische centrum van de stad. Het plein ligt op de kruising van de Kerkstraat en de Paul Krugerstraat. Het plein werd gerealiseerd in 1855 in de toenmalige onafhankelijke Boerenstaat de Zuid-Afrikaansche Republiek, beter bekend als Transvaal. Het plein werd door de president Marthinus Wessel Pretorius aangewezen als marktplaats en om naar de kerk te gaan, waar het plein zijn naam aan ontleent. De eerste kerk op het plein werd in 1857 voltooid. Nadat die kerk in 1882 afgebrand was werd er een tweede Nederlands Gereformeerde Kerk in 1884 gebouwd, deze was in 1885 voltooid. Deze kerk is in 1904 en 1905 weer gesloopt nadat de kerk het plein in 1899 aan de Transvaalse regering verkocht heeft. Omdat de Europese Nederlanders heel veel invloed hadden in het Transvaal van de "Afrikaanse Nederlanders" (Boeren) werden de gebouwen grotendeels ontworpen en gebouwd door Nederlandse architecten. Midden op het Kerkplein staat het standbeeld van Paul Kruger, de bekende president van Transvaal. Hij is omringd door vier beschermers van de Zuid-Afrikaansche Republiek. Het beeld werd ontworpen door Anton van Wouw en de teksten op het beeld zijn in het Nederlands.

9) Het Uniegebouw in de Zuid-Afrikaanse hoofdstad Pretoria is de officiële zetel van de Zuid-Afrikaanse regering. Het imposante gebouw is gelegen op de Meintjieskop en kijkt uit over Pretoria. Het gebouw dat uit meerdere delen bestaat is opgetrokken uit zandsteen en is door architect Herbert Baker ontworpen. Het gebouw is 275 meter lang en in de vorm van een halve maan gebouwd. De twee zijvleugels vertegenwoordigen de Nederlandse (Afrikaners) en Engelse (Anglo-Afrikanen) delen van de blanke bevolking in Zuid-Afrika. De eerste hoeksteen werd gelegd in 1910, kort nadat de Unie van Zuid-Afrika tot stand kwam, waarnaar het gebouw vernoemd werden. Het gebouw werd voltooid in 1913. Om het Uniegebouw ligt een grote tuin met verschillende inheemse planten, ook ligt er een amfitheater nabij het gebouw. Na het overlijden van Nelson Mandela werd dit amfitheater hernoemd tot het Nelson Mandela amfitheater. Deze regeringszetel kreeg internationale bekendheid toen de eerste democratische president Nelson Mandela hier in 1994 ingehuldigd werd.